Đề tài trọng tâm mà Brecht triển khai trong vở kịch này là sự thắc mắc về những điều kiện cho một cuộc sống xứng đáng với con người.

Dưới hình thức một chuyện ngụ ngôn, Brecht đưa ra vấn đề này qua sự trình bày những mâu thuẫn cá nhân và liên kết nó với sự phân tích các tương quan xã hội. Dưới thể dáng của cô gái Tàu: Thiện Tâm, Brecht chỉ cho ta thấy những mâu thuẫn xã hội của thời đại: ấy là “vừa tốt và vừa sống còn” thật khó để có thể thực hiện được.

Mở đầu vở kịch là cảnh anh chàng bán nước dạo vô gia cư gặp ba vị thần đang chu du thiên hạ để tìm một người hảo tâm. Họ tìm được một cô gái điếm Thiện Tâm, một cô gái không thể nói “không”. Họ giúp cô mở một tiệm bán thuốc lá để cô có thể dùng số tiền kiếm được giúp đỡ những người nghèo khó.

Tuy nhiên, vì lòng tốt của mình, Thiện Tâm lại bị những người quá nghèo khó mà trở thành vô lại lợi dụng đến nỗi gần như phá sản. Do sự xúi giục của bọn này mà Thiện Tâm hóa trang thành người anh họ giả tên là Thúy Đại - trở thành một người buôn bán ích kỷ, bóc lột người lao động.

Thiện Tâm xuất hiện dưới hai bộ mặt: vừa là chính mình, vừa là Thúy Đại. Càng lúc, Thúy Đại càng có mặt nhiều hơn và bọn người bị hắn đàn áp (những người mà trước kia từng được Thiện Tâm giúp đỡ) đã đi tố cáo Thúy Đại trước tòa án (mà quan tòa là những vị thần trong màn mở đầu) rằng Thúy Đại đã giết chết Thiện Tâm.

Với việc chia đôi vai chính thành hai bộ mặt: một Thiện Tâm tốt bụng, vị tha, sẵn sàng giúp đỡ và một Thúy Đại ích kỉ, tàn nhẫn, Brecht đã nêu rõ được tính chất mâu thuẫn xã hội, chính những mâu thuẫn này dẫn đến hiện sinh nhị trùng và cuộc sống hai mặt (doppelleben). Với cách chia đôi vai trò, Brecht đã cho ta thấy một cách sống động vấn đề đạo đức và những khao khát rất người của từng cá nhân về hạnh phúc, tình yêu và sự che chở không thể hòa hợp với các tương quan xã hội được.

Minh Khai trân trọng giới thiệu