Thucydides (460 - 400 TCN) tác giả của cuốn sử ký LỊCH SỬ CHIẾN TRANH PELOPONNES đã đem quân đi cứu Amphipolis, một thành có tầm chiến lược quan trọng hàng đầu ở Thrace, khi thành này bị Brasidas tấn công, nhưng không đến kịp để ngăn Amphipolis đầu hàng Brasidas; vì thất bại này, ông đã phải lưu vong 20 năm trời và ông đã dành quãng thời gian lưu vong đó để ghi vào sử sách hầu như toàn bộ các sự kiện quan trọng nhất của cuộc chiến tranh dài hơn một phần tư thế kỷ mà ông là chứng nhân, như ông đã thuật lại.

Với sự khiêm nhường của một nhà hiền triết, Thucydides đề cập rất ít đến vai trò của chính mình trong cuộc chiến tranh Peloponnese, nhưng ông lại phác họa sống động đến từng chi tiết bức tranh Hy Lạp từ thời sơ khai cho đến cuộc chiến Peloponnese; ông không thi vị hóa cũng không cường điệu hóa các sự kiện lịch sử, mà mô tả chúng một cách chân thực và đầy đủ nhất, tái hiện toàn cảnh các xứ ở Hy Lạp trong cuộc chiến, gồm các thành bang độc lập với những thể chế và phong tục tập quán riêng, bị cuốn vào cuộc chiến Peloponnese này, hoặc đứng về phía Sparta hoặc về phía Athens; các chiến lược, cách thức và phương tiện chiến tranh của từng thành bang, các cuộc hòa đàm và đàm phán ngoại giao, các phong tục và lễ hội, luật pháp chung và riêng của từng xứ sở...

Minh Khai trân trọng giới thiệu.