Tập tu ở tu viện Mariabronn, Narcisse nổi bật bởi năng lực trí tuệ và văn hoá của mình. Người ta giao phó cho thầy cậu học sinh Goldmund mà thân sinh cậu ta muốn định phận làm một tu sĩ: để chuộc tội cho cuộc sống xáo động trong quá khứ của thân mẫu cậu. Narcisse kết bạn với chú em thông minh ấy. Thầy cảm nhận khuynh hướng của cậu không phải ở tu viện, và giúp cậu chọn con đường đi.

Từ ấy, Goldmund lao vào sống lang thang: trải qua các cuộc phiêu lưu tình ái, cậu tha thiết bắt gặp được diện mạo lý tưởng của người phụ nữ "Êva vĩnh cửu", gương mặt thần tượng có thể thay cho thân mẫu cậu đã qua đời.

Goldmund trải qua mọi nỗi gian truân, phạm nhiều lỗi lầm trong cuộc sống nay đây mai đó. Không phải Goldmund không ý thức về bản ngã, các điều đối lập nhau trong tâm hồn và xúc cảm của mình. Trong một giờ khắc suy tư tỉnh táo và sâu lắng, cậu quyết định trở thành một nhà điêu khắc: nghệ thuật là phương sách để tìm cái đẹp. Tuy vậy, cậu lại ra đi, cuốn hút theo cuộc sống lang thang... Narcisse và Goldmand kết thân với nhau; tư chất, lối sống, số phận của họ khác nhau, nhưng họ có những điểm gặp để hiểu và yêu quý nhau, để bổ sung cho nhau, khi còn trẻ cũng như về sau này.   

Theo nhận định trong mục Điểm sách của The New York Times: “NHÀ KHỔ HẠNH GÃ LANG THANG là tác phẩm xuất sắc của Hermann Hesse. Điều làm cho cuốn sách ngắn này trở nên mênh mông vô hạn chính là những băn khoăn dao động giữa thể xác và tâm hồn cháy xuyên suốt trong nó. Ở đó, sự thiên lương và lòng quả cảm không thể tách rời giữa thể xác và tâm hồn, giữa nghệ thuật và những ước đoán khoa học hay tôn giáo, giữa hành động và do dự, giữa sự lên đường và ngồi yên trong chúng ta”.   

Minh Khai trân trọng giới thiệu