Tên của khí trời

Alberto Ruy Sanchez

Câu chuyện nồng nàn bởi tiếng mời gọi của nhục cảm, song lại tinh tế và lắng sâu trong khoảng không tao nhã và thuần khiết.

Có một điều chắc chắn rằng, khi lật giở trang đầu tiên của cuốn sách nhỏ này, độc giả sẽ bước vào một cảm giác rất khác. Các con chữ hồ như làm chủ những ánh nhìn tìm kiếm của bạn. Không có sự hiện diện rõ ràng của cốt truyện, thông tin. Mọi thứ đều bị xoá đi đường biên dưới màn sương ẩm đẫm của khí trời. Độc giả chỉ thực sự chạm vào cuốn sách bằng sự cảm nhận một cách sâu lắng. Ở đó, trí tưởng tượng sẽ sàng cất cánh nắm vai trò dẫn lối.

Cuốn sách được chia làm hai phần, trong mỗi phần lại chia thành những tiểu mục, có một vài tiểu mục lại được chia thành những phần nhỏ hơn. Song, điều khác thường là ở chỗ, độc giả sẽ không mấy để ý tới những dải phân cách ấy, mà bị cuốn theo vòng xoáy cảm nhận để bước vào một mê cung với vô số ngóc ngách mở ra. Bạn sẽ bắt gặp hình ảnh này trong nhà tắm công cộng Hammam, nơi đặc biệt của thành phố Mogador được ví như “đặt ra ngoài không gian và thời gian” và gặp Fatma với câu chuyện về cô như một tấm thảm dệt bằng những sợi chỉ mỏng tang của nhiều tưởng tượng khác nhau.

Một ấn tượng đọng thẫm lại trên lối đi thư thái ấy là các bức tranh, những nốt nhạc và chất thơ lấp lánh mọi nơi. Bạn sẽ nhìn thấu những thứ chưa bao giờ hiện hữu: vị muối của biển như dục vọng của nhân vật chính Fatma; khí hậu mới như con chim hung dữ có bộ lông lạnh ngắt; sự trong suốt của nước và khí trời hợp nhất; cái gì như là đáy của khí trời; những người đàn bà trần truồng trong nhà tắm công cộng Hammam như khoác trên mình màu sắc của thuỷ tinh… Những hình ảnh và âm thanh cùng ngôn từ đã mở ra một thế giới riêng trong Tên của khí trời, đánh thức những giác quan bị bỏ quên bấy lâu trong bạn, lay động đến từng cung bậc cảm xúc.

Tên của khí trời đề cập nhiều đến tính dục với ngôn từ cùng hình ảnh táo bạo trong không gian “dệt bằng chất liệu nhẹ ngời sáng”. Điều này hiển hiện rõ nét qua hình ảnh nhà tắm Hammam, được miêu tả như niềm hoan lạc bất tận, không chịu tuân theo bất cứ thứ rào chắn nào, kể cả tôn giáo. Cái nhìn xuyên qua thứ ngôn ngữ cơ thể thầm kín, tràn qua đường biên giới cấm kị để bước vào mê cung dục tính. Với thứ luật duy nhất về sự thanh tẩy hoàn toàn thể xác, trui rèn thân thể trong khoái lạc - nhà tắm Hammam được bao phủ bởi hơi ẩm dâm dục và tinh tế, nơi những người đàn bà buông thả trong sự trần truồng đầy hương vị vào buổi sáng, chỗ những người đàn ông phô bày sự hiện hữu cương cứng lúc ban chiều… Giữa chốn ngoài thời gian này, các cư dân của thành phố cảng Mogador hé lộ những bản năng ẩn mật, phó mặc cho những chuyển động khoan thai, đầy chiếm hữu mang đi. Từ Hammam, ngôi nhà của thân thể trước khi thân thể bước vào thế giới, dòng chảy tính dục xuất hiện trong trạng thái nguyên sơ cùng cường độ mạnh mẽ, chở theo những khát khao tự nhiên khôn thỏa của loài người.

Hình ảnh những con chim với đôi cánh khát khao luôn trở đi trở lại trong cuốn sách. Fatma cũng mang đôi cánh chấp chới đó đợi chờ sự hiện diện của cô gái có nước da sẫm màu - Kadiya. Bao nhiêu thời gian mòn mỏi trôi qua trong cái nhìn qua ô cửa sổ ra biển chỉ đổi lại bằng mấy tiếng đồng hồ trong Hamman. Những đôi tay mơn trớn táo bạo, những cặp môi nồng nàn ấm đẫm của hai cô gái, lạ thay không cuộn sóng nên thứ dục vọng mờ mịt. Sự khêu gợi xáo động ấy hiển thị thứ tình cảm phiêu linh và bí ẩn trong cơ thể một người đàn bà, vượt qua mọi suy nghĩ trần tục, trong suốt màu của khí trời.

Đó là lúc người ta cảm nhận về giá trị của con người với một cái nhìn khẽ khàng song hết sức nồng nhiệt. Không bằng những toan tính so đo, không theo những phân tích lạnh lùng của lý tính. Là nơi mà những người đàn ông, những người đàn bà lắng nghe và cảm nhận giá trị có ý nghĩa nhất nằm trong sâu thẳm bản thân mình - đó là món quà tặng vô giá của cuộc sống. Cuốn sách nâng niu vẻ đẹp tinh thần, sức sống cuộn chảy trong mỗi con người, không bằng những thứ nhìn thấy, mà từ những cảm nhận bên trong: táo bạo mà thuần khiết, như sự hợp nhất của nước và khí trời.

Nhà văn người Mexico, Alberto Ruy Sanchez (1951), đã viết Tên của khí trời như thể tách mình khỏi không gian và thời gian hiện đại. Cái nhìn phiêu linh và thi vị, thấm đẫm chất nhạc và hội họa đã mang lại cho tiểu thuyết đầu tay này giải thưởng Premio Xavier Villaurutia. Hiện Alberto Ruy Sanchez được đánh giá là một trong những nhà văn có ảnh hưởng lớn nhất với nền văn học Mỹ Latin đương đại.

N.N.

(Nguồn: www.sgtt.com.vn)
8/11/2009 12:00:00 AM

Tên của khí trời – tên của những niềm khao khát mới

Kể từ khi Gabriel Garcia Marquez mệt mỏi tuyên bố với giới truyền thông rằng ông muốn gác bút, độc giả của văn chương hiện thực huyền ảo ngỡ sẽ mãi mãi không thể tìm lại những cơn mưa hoa vàng, những nàng Remedios kiều diễm và một chốn Macondo huyền hoặc ở tận vùng đầm lầy xa xôi nào đó giữa miền Nam Mỹ hoang vu. Vì vậy, sự xuất hiện của Alberto Ruy Sanchez, nhà văn đa tài người Mexico dễ khiến độc giả liên tưởng tới một hiện tượng mới của văn học Nam Mỹ, người sẽ thắp lại ngọn lửa của nét thơ ngây và những xúc cảm cuồng nhiệt từng thiêu đốt hàng triệu trái tim độc giả. Cuốn tiểu thuyết đầu tiên của Alberto Ruy Sanchez vừa ra mắt người đọc Việt Nam là sự chứng nghiệm cho niềm mong mỏi ấy.

Chỉ dày vẻn vẹn hơn 160 trang, in khổ nhỏ và được "chăm chút" bởi một trong những dịch giả có tiếng hiện nay là Trần Tiễn Cao Đăng, Tên của khí trời giống như một nấc thang mây đưa người đọc bước vào một thế giới khác, thế giới của những niềm khao khát mới. Ở giữa thế giới ấy, người đọc gặp Fatma – cô thiếu nữ mười sáu tuổi bỗng nhiên bị xâm lấn bởi một ham muốn kỳ lạ. Vừa mãnh liệt vừa mơ hồ, ham muốn không tên và vô hướng ấy không chỉ khuấy động tâm hồn thơ ngây của cô thiếu nữ, mà làm xao động cả thành phố nhỏ Mogador.

Trên hành trình giải mã thôi thúc đột hiện giữa những mê lộ tình ái của khu phố, Fatma, dù tự mình không biết, đã bước vào và bị xâm lấn bởi giấc mơ ân ái của biết bao người. Như chính hoàng hôn giả tháng tháng lại nhuộm đỏ thành phố, như chính bức tường thành trắng tựa thân thể trinh nữ phơi mình mời gọi những thuỷ thủ xa khơi, tất cả vừa ẩn mật, vừa hiện hữu, lãng đãng mà khẩn thiết, phiêu du trong một cõi kỳ bí nồng nàn.

Có người từng gọi Tên của khí trời là cuốn tiểu thuyết về mỹ học của sự khao khát. Bởi Alberto Ruy Sanchez đã dành trọn hơn một trăm trang truyện để khám phá và diễn tả vẻ đẹp của xúc cảm kỳ ảo này. Nàng Fatma ưa ngồi bên khung cửa, chàng tín đồ trẻ tuổi, gã lái buôn toan tính, anh chài viển vông hay những thuỷ thủ mơ mộng… tất cả đều là những con ốc mượn hồn để khát khao xâm chiếm và thể hiện muôn vàn sắc điệu, cung bậc khác nhau.

Trong giấc mơ tình ái của Fatma, người đọc tìm lại "hoài niệm về cái lãng mạn và hồn nhiên"(*), khi những mong mỏi mới chớm, mơ hồ nhưng đủ mãnh liệt để khuấy đảo cả thế giới. Với tín đồ đạo Hồi trẻ tuổi, thôi thúc giải mã ánh mắt mơ màng hay tín hiệu của tình yêu đã khiến chàng từ bỏ giáo lý. Khao khát ướt át và tanh mùi cá trong những giấc mơ tuyệt vọng của gã lái buôn, khao khát gắn liền với ý thức sở hữu và thống trị của anh chài, hay rỡ ràng và hiển hiện trong từng cử chỉ của những phụ nữ tìm lạc thú nơi nhà tắm công cộng Hammam.

Từ những ngõ ngách kín khuất nhất của tâm hồn, đến những miền thịt da được phơi lộ của cư dân thành phố, khao khát chế ngự. Và cả sỏi đá lẫn khí trời đều không thoát khỏi cuộc xâm lấn của ham muốn ấy. Một số phòng ở Hammam có những bức tường đá đầy những cảnh huê tình không phải vẽ bằng tay người. Người ta nói các bức tường này thoạt tiên là tường trắng, nhưng năm này qua năm khác đã hấp thụ các hình ảnh tục tĩu lướt qua tâm trí những người thường xuyên đến Hammam. Tuy nhiên cũng có người cho rằng thật ra chính các bức tường đang khao khát, và "Nàng đang bước vào một trong những khu vườn yên tĩnh nhất của Hammam, nơi nàng cảm thấy hơi ẩm xâm hấn của hoàng hôn giả trên môi nàng… Nàng cố tự vệ trước cái rờ rẫm xa lạ đó bằng cách làm bộ thờ ơ. Nhưng khi nàng tiến vào đám mây thời gian đứng yên đó, nàng càng lúc càng nhạy cảm với cái mơn trớn sâu xa mà làn da non trẻ của nàng như đòi hỏi bấy lâu nay".

Nếu như khao khát trong tác phẩm chế ngự các nhân vật bằng những mong-mỏi-không-thoả-nguyện, thì với độc giả, nó lan chảy và thôi miên mỗi người bằng vẻ đẹp của lớp áo ngôn từ. Không chỉ giàu chất thơ, nhạc, hoạ, văn chương của Alberto Ruy Sanchez trong Tên của khí trời còn có sự kết bện giữa những sắc màu của nghệ thuật Mỹ Latinh và văn hoá Arập. Bằng thủ pháp thực hoá những điều kỳ ảo và ảo hoá những yếu tố thực, tác giả đã đưa người đọc đi qua một hành trình dài, không chỉ để tạo hình cái khao khát trong ánh mắt, khí trời, trong bài hát của bầy rồng, trong giấc mơ của những thuỷ thủ… mà còn để cảm nhận cái khao khát sống động trên từng nếp gấp của thân thể mình.

Hiểu Hạ

(*) Trần Tiễn Cao Đăng – Đôi lời của người dịch

Alberto Ruy Sanchez là một trong những cái tên nổi bật của văn học Mexico đương đại. Ông viết cả tiểu thuyết, phi hư cấu, thơ ca và tiểu luận. Cho đến nay, ông đã viết bảy tiểu thuyết, bốn tập truyện ngắn, một tập thơ, và hàng chục tiểu luận. Ông được đánh giá là một trong những nhà văn có ảnh hưởng lớn nhất với nền văn học Mỹ Latinh đương đại. Tên của khí trời, tiểu thuyết ngắn từng đoạt giải thưởng văn học Premio Xavier Villaurrutia năm 1987, là cuốn đầu tiên trong bộ bốn tác phẩm đặt tên theo bốn nguyên tố cơ bản: Tên của khí trời, Đôi môi của nước, Làn da của đất và Bàn tay của lửa.

Đôi Môi Của Nước (Tiểu Thuyết) Tác giả: Alberto Ruy Sanchez. Dịch: Thi Hoa Tiếp theo Tên của khí trời, Đôi môi của nước là tiểu thuyết thứ hai trong bộ tiểu thuyết đề cập tới bốn nguyên tố cơ bản tạo nên thực tại theo quan niệm của người xưa: không khí, lửa, đất và nước (Tên của khí trời, Đôi môi của nước, Làn da của đất và Bàn tay của lửa).Trong khi Tên của khí trời dấn sâu vào dục vọng sâu kín của người phụ nữ, Đôi môi của nước là cuộc khám phá đầy khắc khoải về những ...