Tuyển tập "30 năm ca khúc Việt Nam 1975 - 2005" gồm 719 ca khúc của hơn 500 nhạc sĩ là hội viên Hội Nhạc sĩ VN sáng tác trong suốt 30 năm thanh bình vừa qua. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử, Hội Nhạc sĩ VN đã xuất bản được một tuyển tập ca khúc công phu và dày dặn đến chừng này.

Tuyển tập bắt đầu bằng những ca khúc của các nhạc sĩ được giải thưởng Hồ Chí Minh với những sáng tác sau 30.4.1975 như Đỗ Nhuận, Văn Cao, Lưu Hữu Phước, Nguyễn Văn Thương, Xuân Hồng, Trần Hoàn, Hoàng Vân, Huy Du... sau đó là những ca khúc của các nhạc sĩ được giải thưởng Nhà nước và các nhạc sĩ là uỷ viên Ban Chấp hành khoá VI. Hết phần trân trọng này là đến phần của anh em hội viên được xếp theo thứ tự ABC... Trong số 719 ca khúc của tuyển tập, có tới hơn 200 ca khúc đã nổi tiếng và có ấn tượng trong suốt 30 năm qua cũng như gần đây. Nếu xếp theo thời gian sáng tác, ta thấy ngay những "Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng" (Phạm Tuyên), "Đường bốn mùa xuân" (Đỗ Nhuận), "Mùa xuân đầu tiên" (Văn Cao), "Mùa xuân trên thành phố Hồ Chí Minh" (Xuân Hồng)... Sau đó là những ca khúc thời chiến tranh biên giới như "Lời tạm biệt lúc lên đường" (Vũ Trọng Hối), "Hãy yên lòng mẹ ơi" (Lư Nhất Vũ), "Em ở công trường, em ra biên giới" (Trịnh Công Sơn), "Giai điệu tổ quốc" (Trần Tiến) "Chiếc ba lô và bài ca tình nguyện" (Hoàng Tạo), "Nơi đảo xa" (Thế Song), "Sa Pa - thành phố trong sương" (Vĩnh Cát)... Bên cạnh đấy là những ca khúc bắt đầu có âm hưởng nhạc nhẹ như "Tình ca Tây Nguyên" (Hoàng Vân), "Nhớ về cửa biển" (Huy Du), "Nhớ về Hà Nội" (Hoàng Hiệp), "Sợi nhớ sợi thương" (Phan Huỳnh Điểu, lời thơ Thuý Bắc), "Chiều trên bến cảng" (Nguyễn Đức Toàn), "Kỷ niệm thành phố tuổi thơ" (Hồng Đăng)... Những ca khúc mang âm hưởng dân ca với cách khai thác khác thời chiến tranh cũng nở rộ như "Nhịp cầu nối những bờ vui" (Văn An - thơ: Phan Văn Từ), "Đất nước" (Phạm Minh Tuấn - thơ: Tạ Hữu Yên)... Và có lẽ mới mẻ và gần đây nhất là những ca khúc viết từ thời bắt đầu mở cửa và đổi mới đã được 15 năm qua. Đấy là những "Cỏ non thành cổ" (Tân Huyền), "Chia tay hoàng hôn" (Thuận Yến - thơ: Hoài Vũ), "Trên đỉnh Phù Vân" (Phó Đức Phương), "Tình yêu là mãi mãi" (Tôn Thất Lập), "Thời hoa đỏ" (Nguyễn Đình Bảng - thơ: Thanh Tùng), "Thì thầm mùa xuân" (Ngọc Châu), "Nghiêng nghiêng rừng chiều" (Nguyễn Cường), "Chị tôi" (Trọng Đài - thơ: Đoàn Thị Tảo), "Đợi chờ" (Ngọc Đại), "Tình Sa Pa" (Lương Hải - thơ: Nghiêm Nhan), "Tình biển" (Trần Quang Huy), "Ngày em đến" (Từ Huy), "Huế - tình yêu của tôi" (Trương Tuyết Mai - thơ: Đỗ Thị Thanh Bình), "Đất nước lời ru" (Văn Thành Nho), "Biển khát" (Trương Ngọc Ninh), "Trăng chiều" (Đặng Hữu Phước - lời thơ Phan Đan), "Em ơi! Hà Nội phố" (Phú Quang - thơ: Phan Vũ), "Lời của gió" (Duy Thái), "Như khúc tình ca" (Nguyễn Ngọc Thiện)...

Những ca khúc thiếu nhi cũng có mặt trong tuyển tập này với tinh thần "Trẻ em hôm nay, thế giới ngày mai". Đấy là "Chi đội em làm kế hoạch nhỏ" (Phong Nhã), "Em bay trong đêm pháo hoa" (Hàn Ngọc Bích), "Cho con" (Phạm Trọng Cầu - lời: Tuấn Dũng) "Dàn đồng ca mùa hạ" (Lê Minh Châu), "Mùa xuân tình bạn" (Cao Minh Khanh), "Con đường đến trường" (Phạm Đăng Khương), "Ngựa ông" (Mai Trung Kiên), "Từ rừng xanh cháu về thăm Bác Hồ" (Hoàng Lân), "Mùa xuân tuổi thơ ước mơ" (Mộng Lân)...

Những nhạc sĩ người dân tộc thiểu số cũng hiện diện giữa gia đình nhạc sĩ Việt Nam với bản sắc riêng như "Ngôi sao Khun Lủ - Nàng Ủa" (Cầm Bích), "Xứ Lạng ngày xuân" (Mông Lợi Chung), "Mưa cao nguyên" (Linh Nga Niekđam), "Nối vòng xoang" (A Đuh), "Huyền thoại Hà Tiên" (Sơn Ngọc Hoàng), "Suối hát Ây ray" (Kpa Ylang), "Âm vang ngày mới" (Thạch Mô Ly), "Làng Chăm ơn Bác" (A Mư Nhân)... Tuyển tập thật xứng đáng là món quà tinh thần cho các hội viên và là ấn phẩm ấn tượng dành cho người yêu nhạc.

Tuy nhiên, do thời gian và nguồn tư liệu, cũng đã thiếu đi những gương mặt sáng giá như Nhật Lai, Nguyễn Xuân Khoát, Đoàn Chuẩn, Tường Vy, Trần Viết Được, Bửu Huyền, Đào Việt Hưng, Nguyễn Hữu, Minh Khang, Châu Đức Khánh, Bằng Linh, Dzoãn Mẫn, Hoàng Nguyễn, Thập Nhất, K¿Pa Púi, Hoàng Sửu, Vi Nhật Tảo, Vũ Nhật Tân, Văn Tấn, Ngọc Thanh, Hùng Thế, Đinh Thìn, Nguyễn Thịnh, Huỳnh Thơ...

Cũng do nguồn tư liệu mà tuyển tập đã phải chấp nhận đưa vào những ca khúc mà các nhạc sĩ đã viết trước 30.4.1975 như "Như hoa hướng dương" (Tô Vũ), "Hạt gạo làng ta" (Trần Viết Bính - thơ: Trần Đăng Khoa), "Địu con đi nhà trẻ" (Đào Ngọc Dung), "Cô gái sông Ninh" (Vũ Trọng Hối), "Biển gọi" và "Hát về thành phố biển" (Nguyễn Kim), "Cả Hà Nội hành quân" (Lê Lôi), "Khúc ca Hơ Rê" (Phan Ngọc), "Tiếng hát trên đỉnh Hoàng Liên" (Trần Ngọc Quang), "Đi học" và "Giữa biển vàng" (Bùi Đình Thảo)...

Dù vậy, "30 năm ca khúc Việt Nam 1975-2005" vẫn rất đáng trân trọng. Xin trân trọng giới thiệu.