Shin - Cậu bé bút chì - ( Crayon Shinchan) tác giả Yoshito Usui là một manga với nhân vật chính là Shin, tên viết tắt của Shinnosuke, một cậu bé mới lên năm tuổi trong một gia đình Nhật Bản bình thường : Cha là một trưởng phòng một công ty, mẹ là Maeda, ở nhà làm nội trợ. Chú bé Shin và gia đình có thể coi là một gia đình tiêu biểu cho tầng lớp trung lưu của Nhật Bản, một gia đình được lấy mẫu từ bất kỳ gia đình nào trong xã hội Nhật Bản thời nay. Bất kỳ người đọc nào nhìn vào có thể thấy một phần của gia đình mình trong đó, điều đó đã tạo nên sự gần gũi giữa Shin và bạn đọc.

Hình vẽ không đẹp, có thể nói hình vẽ của truyện là ngộ nghĩnh, nhưng tuyệt đối không đẹp, không có tình tiết ly kỳ mạo hiểm, không có bảo bối tân kỳ, không có những chuyện tình cảm sướt mướt éo le, Shin - cậu bé bút chì - chỉ xoay quanh mối quan hệ của một đứa trẻ 5 tuổi với những người xung quanh : cha mẹ, thầy cô giáo, bạn bè và những người khác. Câu chuyện diễn ra với nhịp độ chậm, đơn giản, từ trong nhà, đến trường học, đến siêu thị rồi ra công viên, nghĩa là nó kể lại một cách chi tiết những gì diễn ra xung quanh cậu bé Shin, không cường điệu, và cũng không giản lược. Chỉ là những mẩu chuyện ngắn, những tình huống bình thường, nhưng thông qua cách cư xử của một đứa trẻ năm tuổi thông minh tinh nghịch, tác giả đã làm những bậc phụ huynh, những người lớn chúng ta phải giật mình suy ngẫm : Vì sao cậu bé Shin lại có cách xử sự như thế, vì sao cậu bé lại nói những câu như thế. Vâng, trẻ con giống như một tờ giấy trắng, nó sẽ hấp thụ một cách nhanh nhất những gì mà người lớn biểu hiện xung quanh mà không chọn lọc. Hơn thế, với trí óc ngây thơ hồn nhiên, nó không biết cách giấu diếm, không biết cách bôi trộn nhào nặn để dễ nghe hơn, để vừa lòng nhau hơn, nó như một tấm gương phản ánh trung thực những gì mà nó nhìn thấy. Giá như Shin không có một bà mẹ mê ngủ, nhiều chuyện, thích ngồi lê đôi mách, chắc chắn cậu bé sẽ không có những câu nói làm người lớn phải đỏ mặt xấu hổ. Giá như Shin không có một ông bố "háo sắc" và có cử chỉ vượt ngòai khuôn khổ, chắc cậu bé đã không có cách cư xử khiến cô giáo và những người xunh quanh phải bực mình và buồn cười : thích xem tạp chí ảnh người mẫu, thích trò chuyện với những cô gái xinh đẹp, …. Cha mẹ Shin đã bao nhiêu lần vấp phải những tình huống dở khóc dở cười khi cậu con trai mình lặp lại y những gì mình đã làm, nhưng cuối cùng họ chỉ có thể làm : hoặc cho cậu một trận đòn, hoặc mắng cậu, hoặc dắt cậu bỏ đi thật nhanh. Cách cư xử của những bậc cha mẹ như cha mẹ Shin khá phổ biến, họ không biết rằng căn nguyên nằm ở chính họ, nếu họ không biết thay đổi bản thân thì những đứa trẻ sẽ chẳng bao giờ có thể khác được. Không thể đòi hỏi một đứa trẻ ngoan khi xung quanh nó, người lớn cư xử bừa bãi và thiếu ý thức với nhau.

Căn bản cha mẹ Shin không phải là người xấu. Cha Shin, vẫn là một người đàn ông gương mẫu biết chăm lo cho vợ con, biết trông con khi vợ vắng nhà, biết lo toan cho gia đình. Mẹ Shin, cũng không phải là một người phụ nữ xấu, cô vẫn biết thu vén nhà cửa, dạy dỗ con cái. Họ có những điểm chưa tốt, nhưng tuyệt nhiên không phải là những người xấu, nhưng họ mang điểm yếu chung của phần lớn những ông bố bà mẹ hiện nay, không chịu nhìn con trẻ với đôi mắt của chính trẻ, không chịu đặt mình vào vị trí của trẻ, nhiều lúc cực kỳ cưng chiều, nhưng nhiều lúc lại giận dữ vô cớ. Họ không biết cách nuôi dạy trẻ con thật sự đúng đắn, không biết rằng ngòai việc lo toan cho con đầy đủ, họ phải biết rèn giũa mình để trở thành tấm gương tốt cho con. Shin - Cậu bé bút chì - chính là một lời cảnh tỉnh sâu sắc đến những bậc cha mẹ ngày nay. Có những người sẽ cho rằng, Shin đã cường điệu hóa những gì đang xảy ra xung quanh một đứa trẻ, làm gì có đứa trẻ nào như thế. Vâng, nhưng đó là sự thật ạ, chỉ vì họ không biết, hoặc là họ chưa có con, hoặc đơn giản là họ đã quên rằng con họ đã lớn lên như thế nào. Thỉnh thoảng, tôi lắng nghe những đồng nghiệp của mình kể chuyện về những đứa trẻ của họ, những đứa bé trong độ tuổi của Shin, họ nói chúng có những cách cư xử và nói năng mà họ không thể ngờ tới. Có cô bé thì gọi tên những đồ vật xung quanh mình như bạn học, và gắn cho nó những tất cả những gì mà mình phải làm : " Mẹ ơi, thế con thạch sùng đi đâu hả mẹ. Nó cũng đi học hả mẹ". Có cô bé khi bà mẹ hỏi "Vì sao con lại đánh anh" thì đã xua tay rất người lớn "Con xin lỗi, con quá nóng"....Đó chỉ là một số điểm rất nhỏ mà các bà mẹ phát hiện ra, còn nếu bạn chịu khó lắng nghe khi chúng trò chuyện với nhau, bạn sẽ khám phá ra nhiều điều thú vị hơn thế, và cũng đáng giật mình hơn thế. Thế giới của trẻ con cũng đa dạng và phong phú không kém gì thế giới người lớn chúng ta, và nó phản ảnh lại hầu hết mà chúng ta đang làm. Trẻ con, với trí óc còn ngây thơ non nớt của mình, coi cha mẹ là những người thầy duy nhất để học tập, và vô hình chung chúng sẽ cư xử y như những gì cha mẹ chúng đã và đang cư xử.

Tuy nhiên, Shin không chỉ là lời nhắc nhở nhẹ nhàng đến cách dạy bảo của các bậc cha mẹ đối với con trẻ, nhiều lúc Shin còn không ngần ngại lột bỏ cái mặt nạ giả dối của các bậc người lớn đáng kính. Cái hồn nhiên ngây thơ của cậu bé Shin đã làm cho không ít người hoặc đỏ mặt xấu hổ, hoặc nhảy dựng lên giận dữ, hoặc nghiến răng bực tức. Người lớn có quá nhiều điều để mất, có quá nhiều điều phải e ngại, nhưng trẻ con thì không thế, và với sự thẳng thắn dễ thương đó, Shin đã làm được nhiều điều mà người khác còn chần chừ không dám. Ngài thị trưởng đáng kính bệ vệ quả quyết bảo vệ sự trong sạch của mình, nhưng chỉ với câu hỏi rất ngây thơ của bé Shin, ngài đã vô tình lộ mặt. Cô nhân viên bán hàng tiếp thị vụ lợi, muốn lợi dụng sự khôn khéo của mình để bán được hàng, vô ích, lại trở thành trò cười cho mọi người xung quanh. Không có gì là thực sự to tát, vì dĩ nhiên, Shin không phải là siêu nhân, cũng chẳng phải đấng cứu thế, chỉ đơn giản là một lời nhắc nhở nhẹ nhàng, những nụ cười ý nhị, thế thôi.

Báo chí lên án Shin, rằng nó đang reo rắc những tư tưởng độc hại cho lớp trẻ hiện nay. Tôi thực sự không thể hiểu nổi, họ nghĩ gì khi nói những điều đó. Họ thực sự đã đọc Shin chưa, đã hiểu Shin chưa, đã cảm nhận được những gì mà Shin truyền tải chưa, hay chỉ đơn giản là nhòm qua vài bức vẽ, rồi từ đó quy chụp cho nó những thứ mà nó không hề có. Họ chẳng khác nào những bác thầy bói mù, tóm được cái đuôi voi mà cho rằng con voi giống cái chổi xể. Thật khôi hài. Nhưng cũng đành chịu vậy, muốn thay đổi suy nghĩ của lớp người thủ cựu cố hữu như vậy thì thật khó, chỉ mong thời gian có thể làm họ nhận ra đâu là những điểm tốt đẹp thực sự. Hy vọng ngày đó sẽ không xa.

Còn bây giờ, nếu cha mẹ bạn không hài lòng khi thấy bạn chơi với chú bé ấy, hãy đặt Shin dưới gối nhé, cậu bé ấy sẽ càng gần gũi với bạn hơn - như tôi đang làm đây này.