CHUYỆN TÌNH BÊN MỘT DÒNG SÔNG pha trộn cảm xúc, tư liệu và kỷ niệm của tác giả Nguyễn Mộng Hùng về Nguyễn Ngọc Tấn - Nguyễn Thi. Bằng lối văn chân thực, chân thành, giản dị, tác giả kể lại cho chúng ta con người Nguyễn Ngọc Tấn - Nguyễn Thi trong những chặng đời mà anh từng nhiều năm gắn bó. Đó là một chiến sĩ quân đội dũng cảm, thông minh, kỷ luật, luôn luôn xử lý hài hòa giữa việc riêng và chung trong những ngày gian khổ, một con người hết lòng vì lý tưởng cách mạng, một con người hiếu thảo, rất mực yêu thương gia đình, mẹ cha, một người anh giàu nghĩa tình đồng đội, đồng chí. Trong sách, Nguyễn Mộng Hùng nhấn mạnh đến một tình yêu thiết tha, say đắm, thơ mộng, trong trẻo, lãng mạn, cao thượng, kết tinh từ hai tâm hồn đồng điệu của Tấn - Bá (tức Nguyễn Ngọc Tấn và Bình Trang) trong buổi đầu đời. Tinh yêu ấy nảy sinh trong chiến đấu, gắn bó và trưởng thành trong chiến đấu, hòa quyện với những khúc tình ca lãng mạn, nhưng cũng là mối tình đầy bi kịch bị chi phối bởi chiến tranh. Nguyễn Ngọc Tấn sinh ra trong khúc ngoặt của lịch sử, tình yêu của anh có lẽ cũng là tiêu biểu cho thời cuộc lúc đó, bị chiến tranh chi phối, có yêu thương, thơ mộng nhưng đầy gian khổ, trắc trở, khổ đau, chia ly, tan vỡ...

Những trang sách còn đem đến cho ta nhiều chi tiết khác đầy éo le khác trong cuộc đời Nguyễn Ngọc Tấn - Nguyễn Thi mà Nguyễn Mộng Hùng biết, hiểu, cảm nhận được từ tình anh em chân thành và tâm hồn nhạy cảm. Từ những câu chuyện về cuộc đời, về tình yêu, anh mong muốn đem đến cho người đọc phác thảo chân dung một người anh hùng trong đời thường.

Người đọc có thể nhận ra một Nguyễn Ngọc Tấn - Nguyễn Thi thật cao đẹp. Phẩm chất ấy sáng lên cho đến phút chiến đấu cuối cùng, anh ngã xuống vào đợt 2 cuộc Tổng tiến công Mậu Thân 1968. Dù 40 tuổi đã hy sinh, nhưng Nguyễn Ngọc Tấn - Nguyễn Thi, vẫn được xem là một nhà văn lớn, với những tác phẩm thật tài hoa và sâu sắc, được nhà nước trao Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật. Anh đã vượt lên mọi khổ đau, dằn vặt, tỵ hiềm để dâng bạn đọc những trang viết trong trẻo đậm đặc chất lý tưởng, giàu sức cảm hóa lòng người.

Cuộc đời anh là những trang bi tráng. Nhưng vĩ thanh đời anh một kết cục đẹp. Anh còn sống mãi trong lòng đất nước, nhân dân, người thân, đồng đội, bạn bè, bạn đọc, và những trang sách của Nguyễn Mộng Hùng viết về anh sau gần 50 năm sau khi anh đã nằm xuống là một trong những tấm lòng như thế.

Minh Khai trân trọng giới thiệu.