Cuốn sách CUỘC PHIÊU LƯU TƯ TƯỞNG VĂN HỌC ÂU CHÂU THẾ KỶ XX (1900-1959) của tác giả R. M. Albérès được đánh giá là một khảo cứu thú vị về văn học. Cuốn sách nêu ra một hiện tượng chưa có ai để tâm tìm lời giải thích nhưng đã được lịch sử chứng minh linh cảm của nhà văn xưa nay vẫn đi trước lịch sử. “Tâm trạng hoang mang” vào những năm 1920 đã được Baudelaire diễn tả từ thế kỷ XIX; hai mươi năm trước khi Gide nổi danh, ông đã có linh cảm về việc đặt lại vấn đề luân lý xã hội. Những ai đã sống trong cảnh trốn tránh của người “bị lùng bắt” hẳn nhận thấy rằng cảnh đời ấy đã được Graham Greene mô tả từ lâu.

Ngày nay, tuy có người cho là văn chương không có ích lợi nhiều trong nền học vấn, nhưng văn chương vẫn là một “phong vũ biểu” đáng tin cậy để hiểu hiện tại và dự tính tương lai. Văn chương có cái may mắn ấy vì nhà văn “cảm” thấy trước lòng người sẽ nhân hậu hay vô đạo.   

Minh Khai trân trọng giới thiệu.