KIM BÌNH MAI được các nhà nghiên cứu Trung Quốc và thế giới đặt vào vị trí “Tứ Đại Kỳ Thư” của Trung Quốc cùng với TAM QUỐC DIỄN NGHĨA, THỦY HỬ TOÀN TRUYỆN VÀ HỒNG LÂU MỘNG. Cuối những năm 80, đầu những năm 90 của thế kỷ XX, ở Trung Quốc đã tổ chức nhiều cuộc hội thảo quốc tế về KIM BÌNH MAI, các nhà nghiên cứu đã nhất trí đánh giá: “Đây là tác phẩm hiện thực chủ nghĩa vĩ đại…”.

KIM BÌNH MAI không mô tả cả quá trình lịch sử, không mở rộng không gian phản ánh theo chiều rộng, tác giả chủ yếu khắc họa một nhân vật điển hình Tây Môn Khánh, những sự việc xảy ra xoay quanh một gia đình rồi từ đó mở ra đến quan hệ xã hội. Những người đứng trên quan điểm phong kiến cổ hủ coi đây là bộ “dâm thư”, “tà thư”, không được xếp vào văn học sử, nhưng cũng có những người khác coi đây là bản cáo trạng phong kiến do bản thân nó tự phơi bày.

KIM BÌNH MAI ra đời đánh dấu một bước ngoặt mới trong lịch sử tiểu thuyết cổ điển Trung Quốc vì nó là bộ tiểu thuyết dài đầu tiên do văn nhân độc lập sáng tạo. Nếu chúng ta muốn biết mặt sau của xã hội cũ, cũng cần lật giở xem để qua đó nhận thức hiện thực sâu hơn, KIM BÌNH MAI là câu chuyện tình ái, nhưng thực ra cũng là câu chuyện nhân tình thế thái của cả một xã hội.

Ngày nay trong danh sách các cuốn Văn học sử Trung Quốc chững chạc nhất, khoa học nhất, tác phẩm đều được dành cho một vị trí xứng đáng.

Minh Khai trân trọng giới thiệu.