Nội dung chia thành 3 phần chính:

- Phần 1: Hiểu biết mới về não bộ

Dù đã có những tiến bộ vượt bậc trong nhiều năm qua, khoa học thần kinh vẫn là lĩnh vực tạo ra nhiều câu hỏi hơn là câu trả lời. Chúng ta biết rằng não kết hợp các cảm giác đầu vào từ khắp nơi trên cơ thể thành một nhận thức duy nhất, nhưng không biết bằng cách nào. Chúng ta nghĩ bộ não có thể “tính toán” theo một nghĩa nào đó, nhưng chẳng thể nói chắc những phép tính đó là gì. Chúng ta tin rằng bộ não được tổ chức theo hệ thống phân cấp, với các phần khác nhau phối hợp hoạt động để tạo nên một mô hình duy nhất của thế giới, nhưng chúng ta không thể giải thích những phần đó được phân biệt như thế nào hay cộng tác với nhau ra sao.

Jeff Hawkins lập luận rằng rất khó trả lời các câu hỏi về bộ não vì bức tranh cơ bản của chúng ta về cách thức hoạt động của bộ não là sai. Từ đó, Hawkins mang đến một cách tiếp cận hoàn toàn mới đối với bộ não, với những hàm ý đáng kinh ngạc.

Theo “Thuyết Ngàn não về trí tuệ” của Hawkins, bộ não của chúng ta được tổ chức thành vô số đơn vị tính toán riêng lẻ, được gọi là các cột vỏ não. Tất cả các cột này đều xử lý thông tin từ thế giới bên ngoài theo cùng một cách và mỗi cột xây dựng một mô hình hoàn chỉnh về thế giới. Nhưng vì mỗi cột có những kết nối khác nhau với phần còn lại của phần thân nên mỗi cột có một hệ quy chiếu duy nhất. Não sắp xếp tất cả những mô hình đó bằng cách tiến hành bỏ phiếu. Do đó, công việc cơ bản của bộ não không phải là xây dựng một ý nghĩ đơn lẻ mà là quản lý hàng nghìn suy nghĩ riêng lẻ mà nó có ở mọi thời điểm.

Với góc nhìn mới đầy thuyết phục này, Hawkins có thể đánh giá lại một số vấn đề hóc búa nhất của khoa học thần kinh, như tại sao cảm giác đau cần phải đau đớn mới hữu ích, làm sao chúng ta có thể hiểu rằng quan điểm của chúng ta về một vật thay đổi khi chúng ta di chuyển xung quanh nó và tại sao chúng ta có thể có ý thức nhưng các phần riêng lẻ của cơ thể chúng ta thì không.

- Phần 2: Trí tuệ máy

Phần nội dung chính tiếp theo bàn đến cách mà hiểu biết mới về trí thông minh có thể dẫn đến AI thực sự thông minh. Hawkins lập luận rằng AI ngày nay không thông minh. Trí tuệ thực sự đòi hỏi máy móc phải học mô hình thế giới giống như tân vỏ não. Ông cũng giải thích lý do trí tuệ máy không phải một rủi ro hiện sinh như nhiều người vẫn nghĩ. Theo ông, trí tuệ máy sẽ là một trong những công nghệ có lợi nhất mà con người từng tạo ra. Giống như mọi công nghệ khác, sẽ có những người lạm dụng nó, và ông lo lắng về điều đó nhiều hơn về bản thân AI. Theo những phân tích của Hawkins, bản thân trí tuệ máy không phải là rủi ro hiện sinh và ông tin rằng lợi ích sẽ lớn hơn nhược điểm rất nhiều.

- Phần 3: Trí tuệ con người

Trong phần 3, Hawkins xem xét những rủi ro cố hữu liên quan đến trí tuệ và kết cấu bộ não của con người. Từ đó, ông thảo luận về các phương án khác nhau mà chúng ta có thể theo đuổi để tăng cơ hội tồn tại. Tác giả bàn đến các sáng kiến và đề xuất hiện có, bằng cách xem xét chúng qua lăng kính của lý thuyết về não bộ, đồng thời phân tích các ý tưởng mới mà theo ông là nên được xem xét.

Minh Khai trân trọng giới thiệu