Sau khi rút khỏi công việc kinh doanh đầy năng động, chồng tôi cuối cùng cũng đã chịu khuất phục trước những lời xui khiến chân thành của bạn bè, cả ở đây lẫn ở Anh, và bắt đầu viết hồi ký về những ngày thơ ấu của mình. Tuy nhiên, sau đó, ông thấy rằng, thay cho sự nhàn rỗi như mong đợi, cuộc sống của ông lại trở nên bận rộn hơn trước đây, và việc viết hồi ký chỉ có thể thực hiện được vào thời gian nghỉ ngơi ở Scotland. Mỗi một mùa hè, chúng tôi lại dành vài tuần về nghỉ tại ngôi nhà sàn nhỏ bé trên cánh đồng hoang ở Aultnaga để tận hưởng cuộc sống bình dị, và chính tại đây, Carnegie đã viết phần lớn các tác phẩm của mình. Ông tỏ ra thích thú khi được trở về với thời thơ ấu và trong khi viết, ông được sống lại quãng thời gian đó. Vì vậy, vào tháng 7 năm 1914, khi những đám mây chiến tranh bắt đầu xuất hiện và khi tin định mệnh ngày 4 tháng 81 đến với chúng tôi, ông đang rất bận rộn. Khi nhận được tin, chúng tôi đã ngay lập tức rời khỏi nơi nghỉ và trở về Skibo để nắm bắt tình hình rõ hơn.

Những trang hồi ký này cũng kết thúc vào thời điểm đó. Từ ấy, ông không thể dành sự quan tâm cho các công việc riêng nữa. Nhiều lần ông đã cố gắng để viết tiếp, nhưng đều thấy vô ích. Cho đến tận lúc đó, ông đã sống cuộc đời của một người đàn ông trung niên - và cũng là một cuộc đời trẻ trung - hôm thì đánh gôn, hôm thì câu cá, hôm thì đi bơi và nhiều khi làm cả ba hoạt động trên trong cùng một ngày. Ông luôn lạc quan và cố gắng như vậy ngay cả khi niềm hy vọng bị tiêu tan. Dù thế, đối với ông thảm hoạ của thế giới vẫn là điều quá sức chịu đựng. Trái tim ông tan vỡ. Bị cúm nặng và tiếp theo sau hai lần bị viêm phổi trầm trọng đã khiến ông già đi trông thấy.

Một người đương thời qua đời trước Carnegie vài tháng đã nói rằng “có lẽ ông ấy không bao giờ chịu đựng được gánh nặng của tuổi già”. Điều thú vị nhất trong cuộc đời của Andrew Carnegie đối với những ai may mắn được biết tường tận về nó chính là cách ông chịu đựng “gánh nặng của tuổi già”. Ông luôn kiên nhẫn, ân cần, vui vẻ và cảm thấy khoan khoái đối với bất kỳ thú vui hay công việc nhỏ bé nào. Ông không bao giờ nghĩ về bản thân mình mà luôn nghĩ đến bình minh của một ngày tốt đẹp, tinh thần ông ngày một ngời sáng cho đến khi “ông không thể, vì Chúa Trời đã mang ông đi”.

Những từ sau đây chính là bút tích do ông để lại trên trên trang giấy trắng mở đầu của bản viết tay: “Bạn có thể thu thập tư liệu từ những dòng hồi ký mà công chúng quan tâm đón đọc này cho tập sách nhỏ và cũng có lẽ một tập sách riêng tư và dày hơn sẽ làm vui lòng người thân và bạn bè tôi. Theo tôi nghĩ, nhiều thứ mà thỉnh thoảng tôi đã viết, tốt hơn là nên bỏ đi. Bất cứ ai sắp xếp những dòng ghi chép này nên cẩn thận để không khiến công chúng cảm thấy có quá nhiều gánh nặng. Nên chọn người có tâm huyết và trí óc”.

Vậy thì ai sẽ là người có thể thực hiện điều đó tốt bằng người bạn của chúng tôi, Giáo sư John C. Van Dyke ? Khi bản viết tay được đưa cho Giáo sư xem, ông ấy đã nhận xét mà không cần đọc dòng ghi chú của ông Carnegie, “Chuẩn bị bản thảo này để xuất bản chính là công việc thể hiện tình yêu”. Quyết định này là vì nhau, và cách ông ấy thực hiện công việc này đã cho thấy sự khôn ngoan trong quyết định ấy - một quyết định mà được đưa ra và thực hiện nhân danh một tình bạn cao đẹp và hiếm có.

LOUISE WHITFIELD CARNEGIE

New York, ngày 16 tháng 4 năm 1920

Xin trân trọng giới thiệu.