"Một thằng bé mới sinh còn nguyên cả dây rốn nối với bánh nhau bị bỏ vào một cái giành lót rơm treo lên nhành cây trong rừng. Thị đi lấy mật ong thấy cái giành liền lấy xuống. Nhìn thấy thằng bé tím ngắt bị kiến đu đầy người, cắn thủng cả mí mắt, thị hét lên rùng rợn. Tiếng hét dội vào rừng cây vọng lại thành tiếng hú thê thảm. Sau sự sợ hải là sự đau đớn chất cùng phả ra từ bản năng  làm mẹ của thị. Thị khóc vật vã. Khóc kiệt cùng. Một lát sau nước mắt thị khô kiệt. Thị cũng không  hiểu sao nứơc mắt thị mau kiệt thế. Thị lấy con dao phát rừng mang theo đào cái huyệt nhỏ ngay dưới gốc cây treo thằng bé. Xong chị cởi chiếc áo mặc ngoài đã sờn vai bọc thằng bé lại. Thị đặt bánh nhau lên bụng thằng bé, như cái lúc nó nằm trong bụng mẹ. Tay thị đụng vào chim thằng bé. Bỗng thị giật thột. Cái chim thằng bé cưng cứng. Không tin vào cái cảm giác thoáng qua ấy, thị dùng cả năm ngón tay phải sờ vào chim thằng bé. Cái chim còn cứng. Cái chim còn cứng thì thằng bé còn sống, thằng bé còn sống. Thị vội cởi nốt chiếc áo lót rồi ôm thằng bé vào ngực thị. Một cuộc luân hồi được nén trong ngực thị. Thị cảm nhận sự ấm dần lên trên cơ thể thằng bé. Và nó đã tìm được vú thị từ lúc nào. Nó mút chùn chụt. Hai đầu vú thị còn sót lại ít sữa của đứa con thứ ba còi cọc, nó đã hơn hai tuổi mà chị cũng chưa nỡ cai

....

Con bé lớn vừa chạy vừa hò:

Mẹ cháu bắt được em cháu ở trên cây. Cây đẻ ra em cháu, còn nguyên cả dây rốn với bánh nhau.

Khi bà Miêu chạy từ trạm xá đến nhà thị thì nhà thị đã chật ních người. Cả làng đổ xô đến xem thằng bé do cây đẻ ra."

 ... Ngày mai thị sẽ phải ra toà. Thị đang nghĩ rất nung nấu cách bào chữa cho mình... Một căn bệnh mà y học đã phải bó tay, vậy mà thị lại làm được... Thị chỉ muốn về với chồng, với con. Thị chỉ muốn đừng trừ tiền công lao động mà thị tích cóp được. Thị chỉ muốn thiên hạ hiểu cho được những nỗi thống khổ của những người đàn bà nghèo phải rời bỏ quê hương đi làm ăn. Thị chỉ muốn thiên hạ nhận ra sự tốt đẹp của đàn bà để tha thứ lỗi lầm cho họ... Thị muốn nói thật to trước toà một câu nói mà mọi người đều có thể hiểu. Thị cố nhớ lại cái câu tiếng Anh cô giáo đã dạy cho thị trước khi ra nước ngoài: I am: Tôi là, I am đàn bà. Đúng rồi. I am Đàn bà, thị sẽ nói câu đó thật to to trước toà...”.

Y BAN

(Trích truyện ngắn I am Đàn bà)

Minh Khai trân trọng giới thiệu