Theo tác giả Nguyễn Duy Chính: “Truyền thuyết “Giả vương nhập cận” được hình thành qua nhiều thời kỳ. Tuy nhiên dù thật hay giả, người đóng vai “tuy đại do thân”(thay mặt mà cũng như đích thân) Nguyễn Huệ sang Trung Hoa không quan trọng nên tuy cả hai bên “đều biết là giả dối” nhưng chỉ là một trong những thủ tục để vua Càn Long đồng ý phong vương cho Nguyễn Huệ.

Vậy chuyến đi của vua Quang Trung như thế nào?

Vấn đề vua Quang Trung “giả” hay “thật” dẫn đầu phái đoàn sang Trung Hoa không phải chỉ là một vấn đề cá nhân mà còn là một vấn đề quốc thể. Sử sách Trung Hoa viết thời dân quốc về sau cũng chấp nhận một Nguyễn Huệ giả và hầu như không ai đánh giá lại chuyến công du quan trọng vào bậc nhất trong chính sách ngoại giao đời Càn Long. Biên khảo này nhằm đưa ra một số cơ sở về người dẫn đầu phái bộ sang Trung Hoa năm Canh Tuất (1790) để trả lại một sự thật cho lịch sử.

Minh Khai trân trọng giới thiệu.