Nhà phê bình Huỳnh Như Phương: “Đọc lại những bài viết của Nguyễn Thị Minh Thái được tập hợp trong những cuốn sách dày dặn, có thể nói rằng trong bốn thập niên gần đây, ở nước ta, hiếm có nhà phê bình nào đồng hành với đời sống văn hóa nghệ thuật một cách kiên trì và nhiệt tâm như thế. Nói riêng trên lĩnh vực sân khấu, ít có cây bút nào viết được nhiều và kỹ lưỡng như bà. Bà viết về công cuộc dàn dựng của những đạo diễn nổi tiếng lẫn thử nghiệm nghệ thuật của những nghệ sĩ trẻ đầy triển vọng, về sáng tác của một vài quan chức văn nghệ lẫn những bài thơ và trang văn lóe sáng của những tài năng mới định hình. Vượt qua đôi chỗ thù tạc, xuê xoa và văn phong báo chí, những bài viết của Nguyễn Thị Minh Thái về cả kịch bản lẫn vở diễn Quẫn, Rừng trúc, Hồn Trương Ba – da hàng thịt… có sức thuyết phục đối với công chúng. Phê bình như vậy không phải là thứ tầm gửi hay vật trang điểm, mà là tiếng nói nối dài ý nghĩa và sức sống của nghệ thuật trên nền tảng của văn hóa

Là nhà giáo, nhà báo, nhà phê bình, lại đồng thời là nhà thơ, nhà viết văn xuôi, Nguyễn Thị Minh Thái biết cách thay đổi điểm nhìn trong trang viết của mình khi cần thiết. Có lúc bà nhìn trực diện vào sân khấu để nắm bắt toàn cảnh; có lúc bà ở hậu trường để nhìn thấy bếp núc của lao động nghệ thuật; lại có lúc bà đứng bên cạnh nhà văn, đạo diễn, nghệ sĩ, nghệ nhân để ghi nhận và sẻ chia tâm tình của họ. Những trang viết đầy cảm xúc của Nguyễn Thị Minh Thái về Thế Lữ, Lưu Trọng Lư, Thương Huyền, Trần Hoạt, Nguyễn Đình Nghi, Đình Quang, Xuân Trình, Dương Ngọc Đức, Đoàn Bá, Huỳnh Nga, Đoàn Anh Thắng, Lưu Quang Vũ, Xuân Quỳnh, Hà Thị Cầu, Thanh Ngoan, Lê Khanh… cho thấy điều đó. Thử đọc một đoạn viết về đám tang của Lê Dung:

“Không gian lễ tang ngập tràn tiếng hát của Lê Dung, trong những ca khúc đưa tiễn chính mình; người đàn bà hát cô đơn, khi nằm xuống đầu năm 2001, đã không thấy một người tình nào có mặt trong tang lễ mình, trọn vẹn từ đầu đến cuối”.

Huống chi nay đã gần hết hai thập niên đầu của thế kỷ Hai mươi mốt, trước bao nhiêu xáo trộn và phân rã giữa cảnh đời và trong lòng người, người đàn bà cầm bút đa đoan Nguyễn Thị Minh Thái chắc không dễ ung dung thưởng trà và mộng dưới hoa cho đến hết mùa sen, như thơ bà đã viết: “Đầm sen vắng hoe/ hè qua/ để lại thẫm xanh/ tầng tầng lá già/ và để lại/ nỗi buồn còn già hơn lá/ nở muộn phiền trong lác đác hoa…”.

Minh Khai trân trọng giới thiệu