…Về tâm lý giữa con người với con người, tôi chọn sự riêng tư trong khu dân cư để làm đối tượng điều tra và đây cũng chính là mấu chốt của toàn bộ nghiên cứu này. Đầu tiên, riêng tư là vấn đề về cái nhìn giữa con người với con người, được điều chỉnh bằng sự khách khí dựa vào mối quan hệ thứ bậc, hay bằng cảm giác an tâm dựa vào mức độ thân thiết. Mối quan hệ thứ bậc được xác định bởi thứ tự của vị trí đứng và phân chia ranh giới (lãnh thổ). Cụ thể, nếu lúc nào chúng ta cũng sinh hoạt và trông coi phía trước nhà mình thì dần dần sẽ hình thành ranh giới. Từ đó, những người lạ đi qua sẽ bắt đầu ngại ngùng với ranh giới đã được chúng ta tạo ra, đồng thời khiến ta cảm thấy có uy thế hơn họ. Quan điểm này chính là “tiếp điểm” nghiên cứu giữa cách thức sử dụng và tâm lý, từ đó lý giải các vấn đề về tâm lý của người dùng. Nhờ thiết kế mở cho ngôi nhà mà quan điểm vừa bảo vệ được sự riêng tư vừa xây dựng được khu dân cư với bầu không khí vui tươi, nhộn nhịp đã ra đời, từ đó giúp tôi có thể mạnh dạn đưa ra một số phương án thiết kế cho những ngôi nhà trung tầng và cao tầng.

Về tâm lý giữa con người và không gian, tôi chọn vấn đề nội thất bên trong ngôi nhà để phân tích, trong đó bao gồm cả mối quan hệ giữa các cá nhân và thứ tự vai vế giữa các thành viên trong gia đình. Ngày nay, không gian được yêu thích là những không gian mở, có nhiều ánh sáng và tạo cảm giác thoải mái, dễ chịu. Tuy nhiên, điều tra nghiên cứu của tôi đã chứng minh được rằng, nếu những người sống trong ngôi nhà đó có thêm nhiều hình dung cụ thể về không gian thì họ sẽ biết cách sử dụng các tính năng của không gian đó một cách hiệu quả nhất để từ đó có những đánh giá khách quan hơn.

Về cách hình dung không gian này, tôi dành thời gian phân tích thứ tự vai vế giữa người này và người kia và mối quan hệ với đối phương thông qua những biểu hiện về mặt không gian, với vai trò là tâm lý không gian. Bên cạnh đó, tôi cũng làm rõ đặc điểm không gian thông qua các ký hiệu văn hóa như tokonoma hay lò sưởi, với vai trò là tâm lý tầng sâu. Có nghĩa là, những tiêu chuẩn trong thước đo tâm lý như “sáng - tối“, “mở - đóng“, “thứ tự cao - thấp“ xuất phát từ tâm lý hoặc sự thoải mái tuyệt đối như “ánh sáng vừa đủ“, “thoải mái vừa đủ“, “quan hệ thân thiết vừa đủ“.

Tuy nhiên, tùy vào đối tượng là người Tokyo hay người Osaka, người Nhật hay người nước ngoài mà ý nghĩa truyền tải của các ký hiệu văn hóa lại khác nhau, tức nó không mang ý nghĩa tuyệt đối. Ký hiệu văn hóa là thứ mà kể từ khi sinh ra chúng đã được ông bà, cha mẹ truyền đạt lại. Sau đó chúng lưu giữ sâu bên trong bộ não và vô thức, chúng đọng lại trong trái tim và tâm hồn chúng ta. Một người lưu giữ nhiều ký hiệu văn hóa thì khi họ nhìn thấy những điều mang ý nghĩa vô cùng quan trọng, tâm hồn họ sẽ tự nhiên bị lay động…

Minh Khai trân trọng giới thiệu