Trong lĩnh vực ngôn ngữ học, Noam Chomsky được coi là “cha đẻ của ngôn ngữ học hiện đại”(“the farther of modern linguistics”), là người “chuyển đổi hệ hình” nghiên cứu từ Ngôn ngữ học Cấu trúc (structural linguistics) sang Ngôn ngữ học Tạo sinh (generative linguistics). Tất cả bắt đầu từ cuốn sách 113 trang, về bản chất là tập hợp những ghi chú bài giảng của Chomsky cho các sinh viên đại học tại MIT, được xuất bản năm 1957 với tựa đề CÁC CẤU TRÚC CÚ PHÁP (SYNTACTIC STRUCTURES) bởi nhà xuất bản Mouton ở Đức. Từ đó đến nay cuốn sách nhỏ này được tái bản, dịch và in lại với số lần thực ra người ta không quan tâm hơn là sức ảnh hưởng kinh khủng của nó. Cuốn sách nằm trong danh sách 100 cuốn sách gây ảnh hưởng nhất từng được viết, trong 100 cuốn sách phi-hư cấu bằng tiếng Anh hay nhất và gây ảnh hưởng nhất.

CÁC CẤU TRÚC CÚ PHÁP của Noam Chomsky là hòn tuyết lăn khởi động trận tuyết lở của “cuộc cách mạng tri nhận” hiện đại” (Lightfoot), thuật ngữ gọi tên các khoa học hiện đại thuộc tâm lí học, sinh lí học thần kinh, triết học về tâm trí, ngôn ngữ học, nhân chủng học, khoa học máy tính. Mặc dù tất nhiên không tránh khỏi có những tranh cãi về tư tưởng của Chomsky được thể hiện trong cuốn sách CÁC CẤU TRÚC CÚ PHÁP và xuyên suốt chương trình nghiên cứu của ông, hiện nay trong nghiên cứu ngôn ngữ học trên gần như toàn bộ thế giới, hướng tiếp cận Chomskyan là chủ lưu, thống soái. Đừng bao giờ nói bạn là người học/nghiên cứu ngôn ngữ (và nhiều ngành khoa học nhân văn khác) mà không biết đến Chomsky! 

Minh Khai trân trọng giới thiệu