TRIẾT HỌC SPINOZA
(Hết hàng)
Tác giả: Baruch Spinoza. Dịch giả: Phạm Viêm Phương Thể loại: Triết - Chính trị - Quân sự - Nhà nước ISBN: 9786049903502 Xuất bản: 6/2022 Trọng lượng: 580 gr NXB: Tri Thức Số trang: 460 trang Giá bìa: Giá bán: 187,200 đ |
|
Những đoạn tuyển chọn được lấy từ các bản dịch A Theologico-Political Treatise and A Political Treatise và Improvement of the Understanding của R. H. M. Elwes; và Ethics của W. H. White. Những bản dịch này cũng hết hạn tác quyền và do đó không cần xin phép nhà xuất bản. Tuy nhiên, họ xứng đáng nhận được lời cảm tạ chân thành ở đây.
White, trong bản dịch này, không phải là không có lý do, đã dùng thuật ngữ “affect” (tình cảm mãnh liệt/ mãnh cảm)1 thay vì từ thông dụng “emotion” (cảm xúc). “Affect” thì gần với nguyên bản Latinh hơn và chỉ rõ hơn vị thế siêu hình của các cảm xúc như những “dạng thức” hoặc “trạng thái” của Bản thể. Tuy nhiên, hầu như không ai đi theo cách dùng của White. Lý do cho việc này cũng không khó tìm. Ngoài việc là một thuật ngữ kém tự nhiên, không có vị thế Anh ngữ chính đáng, “affect” thường khiến văn bản trở nên cực kỳ tối nghĩa, thậm chí không hiểu được đối với người không có kiến thức nền về mặt đó, bởi vì ngoài việc cũng có nghĩa thông thường trong tiếng Anh, White còn dùng “affect” để chỉ “mode” (thức/ dạng thức) hoặc “modification” (thể/ biến đổi) (“affection” [trạng thái]) nữa. Do đó, trong tình huống này, tôi nghĩ nên đổi “affect” thành “emotion” và “affection” thành “modification” hoặc “mode”. Tôi cũng sửa phần White dịch Definition of Attribute bằng cách cắt bỏ chữ “if”. Tuy có những sửa chữa ấy nhưng bản dịch của White cũng đáng sử dụng vì nó là bản chính xác và mềm mại nhất hiện có.
Hơn nữa, trong bản dịch của cả White lẫn Elwes tôi đã nhất quán viết hoa chữ Nature theo đúng bản Latinh của Spinoza; hai ông đều viết hoa chữ này một cách tản mạn. Tôi cũng thay đổi chút ít cách ngắt câu thời Victoria của Elwes và cách phân đoạn quá trung thành của White. Các đoạn văn của Ethica, bản Latinh, thì cực dài. Những thay đổi ở đây chỉ ở hình thức bên ngoài và trong chừng mực mà tôi nghĩ là chính đáng và biện minh được. Nhưng thay đổi nhỏ trong nội dung, rất nhỏ và rất ít, ngoài những thay đổi nói trên, đều được chỉ rõ trong ngoặc vuông.
Tôi rất cám ơn ông Houston Peterson của Trường Đại học Columbia, vì đã gợi ý cho tôi việc sắp xếp một cuốn sách gồm những đoạn trích tuyển từ Spinoza. Tuy nhiên, chỉ mình tôi chịu trách nhiệm về việc tuyển chọn và sắp xếp, và việc đưa Ethica khỏi dạng hình học của nó. Giáo sư Morris R. Cohen, của trường College of the City of New York, đã đọc bản thảo này; tôi mang ơn ông ấy vì những gợi ý quý giá. Tôi cũng chịu ơn rất lớn của một người bạn (vốn không muốn được nhắc tới) vì sự giúp đỡ quý báu để bản thảo thành hình.
Joseph Ratner
tháng Mười, 1926
Minh Khai trân trọng giới thiệu
|